Ngày xưa có một người nông dân tên là Ngọc Tâm, chàng có một người vợ xinh đẹp tên là Nhan Diệp. Khác hẳn với tính cách cần cù, giản dị, chất phác của chồng... Nhan Diệp chỉ mải ăn chơi xa hoa, lười biếng vô cùng.
Tuy vậy, chàng vẫn yêu vợ và họ sống với nhau rất hạnh phúc. Bỗng dưng một hôm, Nhan Diệp đột ngột chết, Ngọc Tâm quá thương nhớ vợ khóc vật vã mấy ngày trời, nhiều lúc muốn toan chết theo nàng.
Thấy anh quá suy sụp vì vợ, một vị đạo sĩ bảo anh: “Trong 3 tháng 10 ngày, ngày nào anh cũng ôm ấp và truyền hơi ấm cho vợ thì vợ anh sẽ sống lại”. Người chồng mừng lắm và làm theo đúng lời dặn của vị đạo sĩ. Nhưng chỉ được 3 ngày, hàng xóm láng giềng không chịu nổi mùi tỏa ra từ xác người trong ngôi nhà nhỏ. Ai cũng khuyên anh nên đưa vợ đi chôn cất, từ xưa tới giờ không có chuyện người chết sống lại được.
Người chồng bèn bán hết tài sản, mua một chiếc thuyền chở xác vợ đi. Một buổi sớm mai, thuyền đi đến dưới chân một ngọn núi có nhiều cỏ cây hoa thơm ngào ngạt. Ngọc Tâm lên bờ thấy đủ các kỳ hoa dị thảo, cây cối sai trĩu quả. Lấy làm lạ, chàng bèn trèo lên cao.
Khi leo lên được lưng chừng núi, Ngọc Tâm gặp một lão tướng mạo phương phi, râu tóc bạc phơ, tay chống gậy trúc đang lần bước. Thấy người có vẻ tiên phong đạo cốt, đoán chừng là thần tiên ở núi Thiên Thai xuất hiện, Ngọc Tâm bèn sụp lạy, rất thiết tha xin tiên ông cải tử hoàn sinh cho người vợ yêu.
Vị thần quá cảm kích trước tình yêu của Ngọc Tâm nên bảo anh chích máu ở đầu ngón tay mình, nhỏ 3 giọt vào thi thể Nhan Diệp. Tức thì Nhan Diệp từ từ mở mắt ra, rồi ngồi dậy như sau một giấc ngủ dài.
Trước khi từ biệt, vị thần bảo Nhan Diệp: “Đừng quen bổn phận của người vợ… Hãy luôn nghĩ đến lòng thương yêu của chồng. Chúc cho 2 vợ chồng được sung sướng đến trọn đời”.
Trên đường về quê, người chồng hối hả chèo thuyền đi nhanh. Đường về quê khá xa, một hôm nhân khi hết lương ăn, họ dừng lại để lên bờ mua. Ngọc Tâm để Nhan Diệp ngồi nghỉ trong một quán nhò còn mình vào chợ mua lương. Trong quán có tay lái buôn chú ý đến nhan sắc lộng lẫy của Nhan Diệp. Hắn gợi chuyện mời Nhan Diệp sang thuyền mình dùng trà rồi dong buồm chạy thẳng.
Ngọc Tâm quay về thấy mất vợ, ngày đêm đi tìm kiếm. Một tháng sau, chàng gặp được Nhan Diệp nhưng nàng lại đưa cho chàng ít vàng rồi bảo: “Chàng hãy cầm lấy ít vàng này, về quê sinh sống và quên thiếp đi”.
Thấy rõ được tâm đức thật của vợ, Ngọc Tâm như tỉnh cơn mê, bảo Nhan Diệp: “Mình được tự do bỏ tôi song tôi không muốn mình còn lưu giữ kỷ niệm gì của tôi nữa, vậy hãy trả lại cho tôi 3 giọt máu đã cứu mình sống lại”.
Nhan Diệp thấy được giải thoát dễ dàng như thế, vội vàng lấy dao chích máu ở đầu ngón tay. Nhưng máu vừa bắt đầu nhỏ giọt thì nàng ngã lăn ra chết.
Người đàn bà nông nổi, phụ bạc chết vẫn còn luyến tiếc cõi đời nên hóa kiếp thành một con vật nhỏ, ngày đêm đuổi theo Ngọc Tâm, tìm cách lấy lại 3 giọt máu để trở lại làm người. Về sau giống này sinh sôi, nảy nở rất nhiều và người đời đặt tên là Muỗi.
Vì ghét kẻ phụ bạc nên mỗi lần muỗi lại gần, người ta không tiếc tay đập chết nó.